Giải Vô Địch Châu Phi – Biểu Tượng Của Bóng Đá Lục Địa Đen

Vô địch châu Phi (Africa Cup Of Nations) không chỉ là giải đấu bóng đá, mà nó như tấm gương phản chiếu lịch sử, chính trị, khát vọng vươn lên của cả một lục địa. Kể từ lần đầu tiên tổ chức năm 1957, giải đã vượt qua nhiều biến cố, thử thách để vươn mình mạnh mẽ phát triển như ngày nay. Cùng Kết quả bóng đá tìm hiểu chi tiết hơn về mùa giải đầy cạnh tranh này ngay sau đây!

Vô địch châu Phi – Quá trình hình thành (1957 – 1960)

Lịch sử hình thành Africa Cup Of Nations gắn liền mật thiết với sự trỗi dậy của phong trào độc lập tại lục địa đen sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Các nhà lãnh đạo nơi đây đã nhận ra rằng để thể hiện tầm vóc, bản sắc của mình, hộ cần đến một sân chơi tách biệt khỏi sự chi phối của các liên đoàn châu Âu.

Sự ra đời

Cột mốc quan trọng nhất chính là sự thành lập Liên đoàn bóng đá châu Phi (CAF) năm 1957, tại Sudan. Nó là tiền đề trực tiếp và cấp thiết cho việc tổ chức một giải vô địch dành riêng cho các đội tuyển quốc gia. 

Những đơn vị tiên phong, được coi như người cha sáng lập gồm có Sudan, Ai Cập, Nam Phi, Ethiopia. Tuy nhiên Nam Phi đã bị loại ngay trước giải đấu đầu tiên bởi chính sách phân biệt chủng tộc hà khắc, mở đường cho một sân chơi chỉ dành cho các quốc gia tôn trọng nguyên tắc bình đẳng.

Bước đi lịch sử

Giải vô địch châu Phi lần đầu diễn ra tại Sudan tháng 2/1957 quy mô khiêm tốn 3 đội tham dự, tổ chức theo thể loại trực tiếp. Đội tuyển Ai Cập đã đăng quang thuyết phục sau chiến thắng Ethiopia với tỉ số 4 – 0 ở trận chung kết. Thành công của CAN 1957 đã khẳng định khả năng tự tổ chức một sự kiện thể thao lớn của các quốc gia châu Phi, Nó là tuyên bố mạnh mẽ về quyền tự quyết và tự hào dân tộc, vươn xa khuôn khổ của một giải đấu đơn thuần.

Mở rộng mạnh mẽ

Với làn sóng độc lập lan rộng, số lượng thành viên của CAF cũng như số đội tham dự Giải vô địch châu Phi tăng nhanh chóng. Thập niên 1960 chứng kiến sự tham gia của Nigeria và Tunisia, nhất là Ghana. Ghana nổi lên như thế lực mới, dưới sự lãnh đạo của tổng thống Kwame Nkrumah, người coi bóng đá là công cụ thúc đẩy chủ nghĩa pan- africanism. Đội này giành 2 lần vô địch năm 1963  và 1965, là đối thủ gay gắt với Ai Cập.

Vô địch châu Phi – Giai đoạn phát triển, định hình bản sắc

Từ những năm 1970 đến 1990 là giai đoạn CAN bắt đầu định hình rõ nét bản sắc bóng đá riêng biệt, thu hút sự chú ý truyền thông quốc tế. Cụ thể như sau:

Thập niên 1970

Chất lượng chuyên môn của giải đấu được nâng cao rõ rệt, từ các đội Trung và Tây phi bắt đầu thách thức sự thống trị truyền thống của Ghana và Ai Cập. Thể thức 8 đội tham dự vòng chung kết được áp dụng ổn định, mang tính chuyên nghiệp và hấp dẫn.

Zaire (CHDC Congo): Chiến thắng năm 1974 của Zaire không chỉ mang đến danh hiệu CAN mà còn giúp họ trở thành đội bóng châu Phi đầu tiên góp mặt tại vòng chung kết World Cup, mở ra cánh cửa cho đội tuyển lục địa đen vươn ra thế giới.

Thập niên 80, 90

Ở Vô địch châu Phi, 2 cường quốc Cameroon và Nigeria đã thay nhau thống trị giai đoạn này. Đội Cameroon với những ngôi sao như Roger Milla đã khẳng định vị thế hùng mạnh, vô địch các năm 1984, 1988, thành công tạo tiền đề cho màn trình diễn lịch sử ở World Cup 1990.

Nigeria mệnh danh Đại bàng xanh với tốc độ và sức mạnh thể lực, đăng quang trong 2 năm 1980 – 1984. Nó góp phần củng cố vị thế 1 trong những đội bóng giàu truyền thống nhất châu Phi.

Vô địch châu Phi giai đoạn hiện đại (2000 – nay)

Bước sang thế kỷ 21, giải đã hòa mình vào dòng chảy toàn cầu hóa của bóng đá thế giới, chất lượng chuyên môn được nâng cao vượt bậc nhờ sự hiện diện của hàng loạt siêu sao thi đấu tạo những giải hàng đầu châu Âu.

Đội tuyển Ai Cập tạo nên lịch sử vô tiền khoáng hậu với 3 lần vô địch liên tiếp (2006, 2008, 2010). Dưới sự dẫn dắt của HLV Hassan Shehata và những cầu thủ huyền thoại như Aboutrika, Zaki… đội đã củng cố vị thế giàu thành tích với 7 lần đăng quang CAN.

Giải đấu trở thành nơi quy tụ những cầu thủ đẳng cấp thế giới, sự đối đầu giữa những ngôi sao như Samuel Eto’o  hay Didier Drogba, El Hadji Diouf, Michael Essien…. đã nâng cao giá trị thương hiệu và tính hấp dẫn toàn cầu của CAN.

Hành trình lịch sử giải Vô địch châu Phi là câu chuyện đáng tự hào, trải dài từ những năm tháng đấu tranh giành độc lập đến hội nhập toàn cầu. Từ một giải đấu sơ khai chỉ có 3 đội tham dự đến nay đã trở thành sân chơi chuyên nghiệp, hấp dẫn, thu hút sự chú ý toàn thế giới.